Türkiye'de tasavvuf araştırmalarının öncü isimlerinden Süleyman Uludağ'ın Tasavvuf ve Tenkit adlı çalışması, "Tasavvufta hür, serbest düşünce yoktur." "Tasavvufta itiraz, tenkit ve tartışma olmaz, tasavvuf taklidi ve körü körüne bağlılığı öngörür" tarzında biline gelen yaygın kanaatlerin ve önyargıların gerçeklik paylarını ele almaktadır. 

Bu bağlamda tasavvufta geniş bir eleştiri ve yorum alanının bulunduğu, bu zeminde hür ve serbest bir tefekkürün oluştuğu, düşüncelerin rahatça ifade edildiği, açık bir şekilde genişçe ortaya konulmaktadır. Kitabın ana teması, sufilerin kendi kendilerini tenkit etmeleri, özeleştiri ve nefs muhasebesi yapmaları, yaşadıkları manevi ve ruhi hayat tarzını ve tasavvufun mensuplarını sorgulamalarıdır. 

Bizzat sufilerin, sufi olmayanlardan daha etkili, daha kapsamlı ve daha gerçekçi bir biçimde kendi kendilerini cesaret ve samimiyetle nasıl eleştirdiklerini tasavvuf tarihinden örnekleriyle bu eser sayesinde görmek mümkün olacaktır. Tasavvuf ve Tenkit'te sadece sufilerin özeleştirilerini tespit etmekle yetinmeyen yazar, sufiliğin mahiyet ve hakikatiyle ilgili pek çok tahlile, izah ve değerlendirmeye de eserinde yer vermektedir.