Karadeniz’in Fethi ve İskanı Sürecinde
ŞEYH İDRİS TEKKESİ
Mehmet Fatsa

Şeyh İdris, Osmanlı öncesi dönemde Karadeniz Bölgesi’nde yaşamış alp-eren karakterli dervişlerin önde gelenlerindendir. Hacıemiroğulları Beyliği’nin yönettiği fetih ve iskân sürecine bizzat iştirak etmiştir. Gösterdiği yararlılıklar karşılığında Ordu ve Giresun yöresinde çok sayıda köy ve mezra “kılıç hakkı” olarak, Emir Süleyman Bey tarafından kendisine temlik edilmiştir.  O da bu yerlerin gelirlerinden kurduğu vakıfla, umumi yollar üzerine cami, tekke ve değirmen gibi ortak kullanım alanları inşa etmiştir. Tesis ettiği bu vakıf kurumlar yüzyıllarca faaliyetlerini sürdürmüş, bölgenin İslamlaşmasına ve vatan haline gelmesine önemli katkı sağlamıştır. Türbesi, camisi ve kalıntıları günümüze ulaşamayan bazı yapılar Giresun’a bağlı Piraziz ilçesinde yer almaktadır. Yöre halkının saygıyla andığı Şeyh İdris’in neslinden gelen bazı aileler de halen yörede yaşam sürdürmektedir.
Ulusal arşivlerden elde edilen belgelerin, sahada yapılan çalışma ve derlemelerin incelenip analiz edilmesiyle oluşturulan bu eser, Anadolu topraklarının Müslüman Türk vatanına dönüşme serüvenine lokal bir örnek oluşturmaktadır. Muhtevasının detayında şaşırtıcı bilgi ve tespitler bulunan eserin, mahalli tarih bakımından önemli bir boşluğu dolduracağına kuşku yoktur.